Saznajte više. Preuzmite dokument o kvaliteti zraka, zdravlja i okoliša
Šta je zagađenje zraka?
Zagađenje zraka je skup hemijskih, fizičkih i bioloških agensa koji mijenjaju prirodni sastav atmosfere. Zagađenje zraka može doći iz prirodnih i antropogenih izvora. Neki primjeri prirodnih izvora zagađenja zraka uključuju čestice iz šumskih požara i metan koji prirodno oslobađa stoka. Glavni antropogeni izvori zagađenja zraka uključuju sagorijevanje goriva u motornim vozilima, proizvodnju toplinske i električne energije, industrijska postrojenja, komunalni i poljoprivredni otpad i spaljivanje otpada te kuhanje i grijanje u domaćinstvima.
Zagađenje zraka može uzrokovati zdravstvene probleme osobama koje žive u blizini izvora zagađenja. Često se, međutim, zagađivači prenose na velike udaljenosti ili preko granica, što dovodi do eventualnog taloženja hemikalija u zemlji i vodi putem padavina. To dovodi do zakiseljavanja, eutrofikacije i oštećenja koje izaziva ozon na usjevima, između ostalih negativnih posljedica.
Koji se zagađivači nalaze u zraku?
Nitrogen dioksid (NO2)
Glavni izvor emisije nitrogen dioksida u zraku je sagorijevanje fosilnih goriva kao što su ugalj, plin i nafta, pri čemu većina emisija u Europi dolazi iz goriva koja se koriste u motornim vozilima.
Zajedno s organskim spojevima i sunčevom svjetlošću, nitrogenovi oksidi doprinose stvaranju ozona na nivou tla. Odlaganje nitrogenovih zagađivača, nitrogenovih oksida i amonijaka, dovodi do zakiseljavanja i eutrofikacije tla i vode i uzrokuje promjene u bioraznolikosti.
Čestice (PM10 i PM2.5)
Zagađenje česticama uključuje prašinu, prljavštinu, čađ i dim. Čestice se stvaraju iz izvora kao što su gradilišta, neasfaltirane ceste, sagorijevanje i požari, kao i
hemijske reakcije u atmosferi.
Ozon (O3)
Ozon se može naći i u gornjoj atmosferi Zemlje i na nivou tla. Stratosferski ozon je dobar jer nas štiti od štetnih sunčevih zraka. Međutim, ozon na nivou tla smatra se štetnom zagađujućom tvari u zraku. Ozon na nivou tla nastaje kao posljedica hemijske reakcije između nitro-genovih oksida (NOx) i isparljivih organskih spojeva (eng. VOC). Ova hemijska reakcija se događa kada hemikalije naiđu na sunčevu svjetlost. Nivoi ozona su stoga često najviši tokom sunčanih dana. Ozon također može oštetiti vegetaciju ubrzavanjem starenja lišća, što uzrokuje velike godišnje ekonomske gubitke za poljoprivredu i šumarstvo.
